Gayrimenkul
Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?
1) Öncelikle alacağınız gayrimenkulün amacınıza
yönelik olup olmadığını tespit edin.
2) İşinize, okulunuza, merkezlere olan
uzaklığını ve hatta ulaşım durumunu göz önünde bulundurun
3)
Eğer tüm kriterleriniz gayrimenkulu almaya uygun olduğunuzu gösterir yöndeyse,
söz konu yerin tapu kaydını kontrol etmeyi ihmal etmeyin.
Özellikle
binanın deprem yönetmeliğine uygun olup olmadığını, projenin denetiminin ve
ruhsat izninin olup olmadığını araştırın.
4)
Eğer alacağınız gayrimenkul bir iş yeri veya bir konutsa içinde kiracı olup
olmadığını, kiracının kontrat süresini ne kadar olduğunu, dairenin binaya borcunun olup olmadığını
öğrenin.
5)
Binanın aylık giderleri, ısınma şekli, yaşı, tesisat durumu, güvenlik,ses ve
ısı izalasyonu, otopark durumu, çevre ve bahçe düzeni gibi detaylara üzerinde
incelemeler yapın.Özellikle binanın deprem yönetmeliğine uygun olup olmadığını
, projenin denetiminin ve ruhsat izninin olup olmadığını araştırın.
Alım
Yaparken Yasal İşlemler Neler?
Gayrimenkullerin
satışının resmi şekilde yapılması gerekir. Bunun anlamı,tarafların tapu
memurunun önünde, resmi şekilde hazırlanan sözleşmeyi imzalamaları demektir.
Taraflar gerçek kişi iseler, nüfus cüzdanları, 2 adet vesikalık fotoğraf ve
varsa vekil için, "düzenleme şeklinde vekaletname" ile Tapu
Müdürlüğünebaşvururlar. Taraflar ya da taraflardan biri tüzel kişi ise, Ticaret
Sicil Memurluğu'ndan alınmış yetki belgesi ve imza sirkülerinin bulunması
gerekir.
Tapu
Müdürü,istemin bizzat hak sahibinden gelip gelmediğini belirledikten sonra
ilgili memura işlemin yapılması için havale eder.
Memur
sunulan belgeleri inceler, yasal bir sakınca görmezse bildirilen satış değeri
üzerinden harçları hesaplar ve gerekli makbuzları düzenler. Harçlar
yatırıldıktan sonra satış konusunda resmi senet düzenlenir, Tapu Müdürü
huzurunda okunarak imzalanır. Taraflardan biri okuma-yazma bilmiyorsa, iki
tanık huzurunda okunur, şahsın parmak izi ve tanıkların ifadesi alınır.
Tapuda
tanık gerektiren diğer durumlar ise; imza atmasını bilmemek, sağır, kör ya da
dilsiz olma, taraf kişiliğinde şüphe, ölünceye kadar bakma sözleşmeleridir.
Taraflar arasında Türkçe bilmeyen varsa yeminli tercüman bulundurulması
gereklidir.
Yukarıda
belirtilen durumlarda tapuda çalışanlar tanık olamazlar. Tanık ve tercümanların
okuma-yazma bilmesi, temyiz kudretinin olması ve reşit olması gerekir. Tapu
Müdürü imzaladıktan sonra hak sahibi tapusunu alır ve işlem tamamlanmış olur.
Gayrimenkul
Satış Vaadi Sözleşmesi Nedir?
Alıcı
ve satıcının karşılıklı olarak, satıcının taraflarca belirlenen bir bedel
karşılığında taşınmazın satışını vermek,alıcının da bu taşınmazı satın almak ve
bedelini ödemek konusunda tapu sicil memuru karşısında tarafların vaat ve
taahhüt beyanlarını kapsayan ve noterlerce düzenlenen sözleşme satış vaadi
sözleşmesidir.İleride yapılacak olan asıl satışın yapılmasına dair ön
sözleşmedir. "Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi" düzenlemeye
noterler yetkilidir. Noterlerce düzenlenen satış vaadi sözleşmesi geçerlidir.
•Tapuya
şerh edilmesi şarttır. Ancak alıcı satış vaadi sözleşmesine dayanarak tek
taraflı olarak asıl satışın yapılmasını isteyemez. Satıcının da bu işleme
katılması gerekir aksi halde alıcı mahkeme yoluyla adına tescil isteyebilir.
•Tapuya
şerh edilen şahsi haklar üçüncü şahıslara karşı ileri sürülebilir.
•Tarafların
hak ve borçları açıkça tereddüte meydan vermeyecek şekilde ve taşınmazın bedeli
ve ödenme şekli sözleşmede belirtilir.
•Sözleşmeye
tarafların fotoğraflarının yapıştırılması ve noter tarafından mühürlenmesi
gerekir.
Tarafların
istemeleri halinde cayma durumunda cezai şart konulabilir.
•Şerh
beş sene devam edebilir. Beş sene geçtikten sonra hükmü kalmaz ve resen telkin
edebilir
Ancak
taşınmaz mal üzerine işlenen satış vadi şerhi 5 yıllık süreyi aşmış ve satış
vaadi lehdarına satış yapılmamış ise taşınmaz mal malikinin talebi üzerine
satış vaadi lehdarının muvafakatı aranmaksızın. Harçların tahsili ile taşınmaz
üzerindeki şerh resen terkin edilir. Terkin edilen şerhin satış vaadi lehdarına
bildirilmesi gerekir.
Yabancı
Gerçek Kişiler Türkiye de Gayrimenkul Sahibi Olabilirler mi?
Uluslararası
hukuk, bir devlet ülkesinde yabancıları taşınmaz mal edinme hakkı tanınıp
tanınmaması mevzuunu tamamen ilgili devletin takdirine ve kanunlarına bırakmıştır.
Ülkemizde yabancı gerçek kişiler
kanunlarımızın müsaade ettiği ölçüde mülk edinebilirler. Ülkemizde yabancıların
mülk edinmesi anayasanın 16. maddesinde temel hak ve hürriyetler çerçevesinde
ve tapu kanunun 35. maddesine göre yabancı gerçek kişiler kanunun getirdiği
yasal sınırlamalar çerçevesinde ve karşılıklı (Mütekabiliyet) olmak şartıyla
ülkemizde mülk edinebilirler. Bu deyişle kanunlarımız yabancıların mülk edinme
şartını karşılıklı işlem şartına bağlamaktadır. Karşılıklı işlem şartı ülkemizde
yabancılara mülk edinmesi için tanınan hakların aynısının o yabancı ülkede de
Türklere tanınması anlamını taşır.
Tanınan
bu hakka getirilen sınırlamalar nelerdir?
•Yabancı
gerçek şahıslar güvenlik bölgesi ilan edilmiş askeri ve yasak bölgelerde mülk edinemezler
•Köy
kanunu ile yabancı gerçek kişiler köylerde mülk edinemezler
•Diğer
bir sınırlama ise tapu kanunun 36 maddesi ile getirilen yabancı gerçek
kişilerin kanuni miras hariç olmak üzere köye bağlı olmayan müstakil
çiftliklerde ve köy sınırları dışında kalan arazinin otuz hektardan fazlasını
hükümetin izniyle mülk edinebilirler.
•Durumları
özellik gösteren yabancılardan olan mülteciler, Türkiye'de üç yıl ikamet
etmeleri şartıyla karşılıklı işlem şartı aranmaksızın taşınmaz malları mülk
edinebilirler.
1) Oturduğunuz semtdeki rayiç bedelleri
öğreniniz. En az aynı semtdeki üç evin rayiç bedelini ve metre karelerini
öğrenin. Toplam üç evin rayiç bedelinin toplamını toplam metre kare'ye bölün ve
sizin semtte metrekare başına kaç lira rayiç bedel olduğunu bulun.
2)
Bir sonraki aşama bu semtdeki manzara katsayısını bulmaktır. Bu semtte manzara
olarak kabul edebileceğiniz her şeyi düşünerek (deniz, boğaz, göl, nehir, park,
koru, bir anıt, güzel bir yapı, vb.) sizin evinizin 10 üstünden semt
ortalamasına göre kaç puan alacağını objektif bir şekilde değerlendirin.
3)
Manzaranın dışında başka önemli bir faktör ön açıklığıdır. Çünkü bir evin önü
ne kadar açık olursa o kadar çok ışık alır. Evinizin ön ve arka cephelerinde
önü ne kadar açık (burada manzara görmesi gerekmez) 10 üstünden bir puan
veriniz.
4)
Evinizin altyapısı (doğalgaz, sıcak su, kablo Tv, vb.) ile ilgili aynı semtdeki
diğer evlere karşılaştırmasını yapıp 10 üstünden bir puan veriniz.
5)
Evinizin içindeki kullanılmış olan malzemelerle (mermer, parke, mutfak, banyo
dolabı, vb.) ile ilgili aynı semtdeki diğer evlere karşılaştırmasını yapıp 10
üstünden bir puan veriniz.
6)
Diğer sizin düşündüğünüz sizin evinizin değerini arttıracak(yeni bina, vb.)
veya düşürecek (kötü bir komşu çok kişiyi kaçırır) faktörlere 10 üstünden bir
puan veriniz.
Örnek:
Sizin
semtte üç evin rayiç bedelleri 50 milyar, 35 milyar ve 65 milyar TL ve metre
kareleri 110, 90 ve 100 olsun. Topalm 150 milyar TL bölü 300 metre kare rayiç
bedel 500 milyon TL yapar. Eviniz diyelim ki semtinizin parkına bakıyor ve
diğer evlere göre bir iyiliği var manzara katsayısına 7 verdiniz. Evinizin önü
açık bir şekilde parka önü açık olarak bakmasına karşın arkasını diğer
binalarla kesiyor ve ön açıklığına 5 verdiniz. Diğer evlerde doğalgaz olmasına
rağmen siz hala kömür kullandığınızdan dolayı altyapıya 3 verdiniz. Eviniz eski
olmasına rağmen içinde masif kapılar ve değerli bir parke var, fakat mutfağınız
dökülüyor ve malzemelere 6 verdiniz. Binanızın deprem dayanıklılığının yüksek
olmadığını düşünüyorsanız ve diğer faktörlere 4 verdiniz. Hesabı şu şekilde
bitiriyoruz:
Rayiç
m2 bedel çarpı evinizin metre karesi çarpı (80 + Toplam Puan) /100 = Evinizin
Tahmini Bedeli
Yani:
500,000,000 TL * 120 m2 *(80 + (7 + 5 + 3 + 6 + 4)/100 = 63,000,000,000.- TL
MLAK SÖZLÜĞÜ (EMLAKÇILIK TERİMLERİ)
1-
EMLAK: Mülk ve maldan oluşan emlak kelimesi ev, arsa, bağ, bahçe, tarla, ve
arazi gibi taşınmayan malların orta adına denir.
2-
HARİTA: Coğrafya olgularının dağılımını bir plan üzerinde gösteren ölçekli
çizimdir.
3- PAFTA:
Büyük haritayı meydana getiren parçaların her birine denir.
4-
ARAZİ: Yerleşim alanları ve yapılmış yollar dışında kalan topak parçasına denir
5-
ADA: Belirli yollarla çevrili imar planların meydana getirdiği parsellerin
üzerindeki bir arada oluşumuna denir.
6-
MEVZİİ İMAR PLANI: Bir bölgeye mahsus olan ve genel olmayan planlanmış bölgeye
denir.
7-
ARSA (imar parseli) İmar planı kapsamında yer alan kullanım şekli ve yapılaşma
düzeni belirlenip tamamlanmış arazi parçalarına denir. Arsaların diğer bir ismi
ile İmar parseli' dir.
8-
KOORDİNELİ ÇAP: kadastro pafta üzerinde ilgili parselin koordinatlarının
bulunduğu vesikaya denir
9-
ROPERLİ KROKİ: İlgili parselin yapılabilmesini sağlayan, gerekli ölçülerin
bulunduğu vesikaya denir.
10-
İMAR DURUMU: İmar parselinin boyutlarını, sınırını, imar planında kullanım
şeklini ve yapılacak yapının teknik şartlarını belirten belgeye denir.
11-
İFRAZ : Tapu kütüğünde kayıtlı bir taşınmazın birden fazla parsel haline
getirilmesidir.
12-
TEVHİD :Tapu kütüğünde kayıtlı birden fazla taşınmazın tek bir parsel haline
getirilmesidir.
13-
KAT KARŞILIĞI ANLAŞMASI: Taraftar arasında şekil, biçim adet (yüzde ) karşılığı
bedel ödemeksizin Tapu Sicil Müdürlüğü'nce senet altına temlik şeklidir.
14-
KAT İRTİFAKI: Bir arsa üzerinde ileride kat mülkiyetine konu olmak üzere
yapılacak ve yapılmakta olan bir veya birden çok yapının bağımsız bölümleri
için, o arsanın maliki veya ortak malikleri tarafından, Kat, Mülkiyeti Konunu'
na göre kurulan irtifak hakkıdır.
15-
CİNS TASHİHİ; Tapu kütüğünde kayıtlı bir taşınmazı niteliğinin değiştirerek,
bir başka nitelikteki tapu kütüğünde tescil edilmesine denir.
16-
İSKAN: Yapılan yapının bitmesi nedeni ile oturulmak için alınan yapı kullanım
izine denir.
17-
DAİRE: Yapılarda aynı çatı altında birden fazla yapılan bölümlerden her birine
denir.
18-
KAT MÜLKİYETİ: Tamamlanmış bir yapının kat, iş bürosu, dükkan, mağaza,
mahzen,depo gibi bölümlerden ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli
olanların üzerinde, o taşınmazın maliki veya ortak malikleri tarafından Kat
Mülkiyeti Kanunu'na göre kurulan özel mülkiyet hakkına denir.
19-
AKİT: Tarafların karşılıklı beyanların alındığı resmi senet tanzimine tabi
işlemine denir.
20-
SATIŞ VADİ : Taşınmazın satışının bir kimseye vaat edilmesidir. 21- HİSSELİ
TAPU : Birden fazla kişinin sahip olduğu belgeye denir.
22-
MÜSTAKİL TAPU : Bir kişinin kendi başına sahip olduğu belgeye denir.
23-
DEVRE MÜLK : Belirli devrelerde kişilerce kullanılarak belirli zaman içinde
diğer halk sahiplerine devredilen mekana denir.
24-
GECEKONDU: Hazine arazileri üzerinde izinsiz ve yetkisizce çok kısa sürede
yapılan derme çatma kaçak yapılara denir.
25-
VEKALET: Kişinin kendi iradesi ile tayin ettiği bir temsil şeklidir.
26-
VERASET İLAMI: Kanuni varislerin ölenin varisleri olduklarını resmi kayıt
evrakları neticesinde kendilerini kanıtlamalı ve ilgili mahkemeden almış
oldukları tasdikli belgeye denir.
27-
MİRASIN İNTİKALİ : Ölen bir kimsenin mal varlığı ile alacak ve borçlarının
mirasçılarına geçmesine denir.
28-
ŞUFA HAKKI: Hissedarlar arasında birinin üçüncü şahıslara satışında yürürlüğe
girme hakkına denir.
29-
ŞERH: Tapu kütüğüne geçici mahiyette olmak bazı şahsi hakların kaydedilmesine
denir.
30-
İPOTEK: Alacaktan kalan kısmı için konan şerhe denir.
31-
HACİZ : İhtilaflı işlerden doğan pürüzün çözümü için konulan şerhe denir.
32-
TEDBİR: Emlak ile olan ihtilafın ve alacaktan doğan ihtilafın çözümü için konan
şerhe denir.
33-
İZALE-İ ŞUYU: hissedarlar arasında paylaşılmayan emlakın mahkeme yoluyla
satışına isteme şekline denir.
34-
İNTİFA HAKKI: Emlakın iradından faydalanma hakkına denir.
35-
KURU MÜLKİYETİ: Emlakta hak sahibi olup tasarruf sağlamayan intifa hakkı ile
hareket edebilen terime denir.
36-
İRTİFAK HAKKI: İki emlaktan diğerine geçiş hakkı tesisine denir.
37-
KİRALAMA İŞLEMİ: Taraflarca belirli zaman ve şartlarda anlaşarak sözleşme
altına alınan kullanım şekline denir.
38-
EMLAK BEYANI : Şahıs, kurum ve kuruşlarca sahibi olduklarını ispatlayarak
bulundukları bölgedeki bağlı oldukları belediyelere makbuz karşılığı verilen
belgeye denir.
39-
VERASET BEYANI :Varislerin mahkeme kanalı ile kendilerini ispatlamaları
neticesinde menkul ve gayri menkullerini kendi adlarına veya müşterek olarak
ilgili daireye beyanda bulunmalarına denir.
40-
376.DİLEKÇE : Vergiden doğan cezaların azaltılması için ilgili daireye verilen
yazıya denir.
41-
TAPU VE KADASTROL MÜDÜRLÜKLERİ : Akitli ve akitsiz işlemleri ile arazi, arsa ve
binalar üzerinde yapılan değişikleri işleyen, kayda geçen, bunların sicilini
tutan devlet dairelerine denir.